Dalyan Mahallesi, Muğla'nın Ortaca ilçesine bağlı bir Mahalledir. Köyceğiz Gölü dalyanı (Türkiye genelinde, kısaca Dalyan denir) bu Mahallede yer alır.Dalyan, Köyceğiz Gölü ile Akdeniz'i birleştiren ana kanal ve çevresinde bulunur son yıllarda önemli şekilde büyüme hızı gösteren dalyan büyükşehir yasasıyla beraber ortaca ile birleşerek ortaca Dalyan mahallesi olarak anılmaktadır . Dalyan kanalının denize ulaştığı yer olan İztuzu plajı deniz kaplumbağaları olan Caretta Caretta'ların yumurtalarını bıraktıkları kumsallardan biridir. Kaunos antik kenti de Ortaca Dalyan mahallesindedir. Mahallenin 10.000 dolayında nüfusu vardır. Pek çok ünlü turizm merkezine yakın olmasına rağmen turistik açıdan oldukça gelişmiş fakat yeni yapılan binalar çevreye ve doğaya uyumlu şekilde gelişmiştir. Adından anlaşılabileceği gibi geçmişte Dalyan mahallesin önemli geliri balıkçılıktı,pamukçuluk ikinci sırada yer alıyordu. Günümüzde en önemli iktisadi faaliyet turizmdir. Dalyan mahallesinde' önemli 2 cadde ve 1 bulvar bulunmaktadır dalyanın anayoldan 3 girişi vardır 1ncisi metinler caddesi 2 ncisi atatürk bulvarı 3 ncüsü Gülpınar caddesidir trafiğin sakin olduğu cadde ise gülpınar caddesidir hem sakin hemde direk şehir merkezine girişli olup otopark sorunuda hemen hemen yok gibidir Gülpınar caddesinden girmek için dalyan dönel kavşaktan doğru jandarma karakolu istikametine gidiyorsunuz jandarmadadan sonra yaklaşık 500 metresinde köprüyü geçmeden sola şehir merkezi tabelasını takip ediyorsunuz tabeladan 100 metre sonra gülpınar caddesi başlıyor bu cadde dalyan tekne iskelesi ve maraş mahallesi ve Atatürk bulvarı bağlantılı olup üzerinde 100'ün üzerinde konaklama yeri, 20'nin üzerinde lokanta, birçok seyahat acentesı ve alışveriş yerleri bulunur.Bu cadde üzerinde Pirci Restaurant-kahvaltı bahçesi ve Pirci Kafe Bar bulunmaktadır
Dalyan, dogal guzelliklerinin yani sira, tarihi kalintilariyla da turistlerin ilgi odagı. Bunların en onemlilerinden biri Kaunos Harabeleri... Hala suren Kaunos kazilarinda simdiye dek ortaya cikartilan en onemli buluntu, 30x9 metre boyutlarindaki tapinak. Bu tapinagin ortasinda ana kaya icine oyularak insa edilen Artemis’in kutsal odasında Artemis Heykelcigi ortaya cikartildi.Kaunos antik kenti, 500 kisilik tiyatro, Roma Hamami, Agora, dukkanlar,liman ve cesmeleriyle Anadolu uygarliginin en guzel kalintilarindan. Dalyan, dogal guzelliklerinin yanı sira, tarihi kalintilariyla da turistlerin ilgi odagı. Bunların en onemlilerinden biri Kaunos Harabeleri... Dalyan, sinirlarina girerken portakal, limon ve nar agaclarının karisimi kokular karsilar sizi. Koku burnunuzdan girer ve sizi yavas yavas doganin kalbine geldiginize ikna eder. Her sey dogaldir artik insanlar,çevre,plaj ve ekosistemin diğer canlıları. Tarih, antik Kaunos kenti ve kral mezarlarinin tum ihtisamiyla gorulmektedir.Dalyan el degmemis dogal guzellikleriyle, Ege denizinin, Akdenizle bulusup kaynasmasina taniklik eden, yuzlerce cesit balik ve diger deniz canlilarini icinde barindiran, dunyaca unlu caretta carettalarin yuvasidir. Dalyan deniz kenarinda degil ama hem denizi hem de golleri var. Kenarında kuruldugu yogun sazliklarla kapli Koycegiz iskelesinden İztuzu pilajina 8 kilometre uzunlugunda labirenti andiran dogal su kanaliyla, hem denizde hem de gollerde yuzme olanagı sunuyor sizlere. Sessizligin buyusune kapilip huzuru arayanlarin vazgecemedigi yerlerin basinda geliyor. Dalyan’da sessizlik oyle hakimdir ki kus sesleri, yapraklarin hisirtisiyla birlesip muzikal bir armoni olusturur. Dalyan, dogal su kanali, sulari filtre eden gur ve yuksek sazliklari,bu sazliklarda yuva kurmus 180 cesit kus turu dunyada esine az rastlanir. Gunluk agaclari,degisik sunger cesitleri,cok cesitli kelebek ve bitki turleri gibi ekolojik ozellikleri bakimindan da olaganustu bir doga harikasidir. Kisacasi doga tum comertligini sunuyor burada insana.
İztuzu plajinin sundugu essiz dogal guzellik, Antik Kaunos kentinin ihtisami, daglarin dik yamaclarinda kurulu kral mezarliklari , camur banyosu, dogal kaynak suları ve kaplicaları gezilmeye deger yerlerden biri haline getiriyor Dalyan’i. Hemen yakininda ki Dalaman cayinda Rafting turlari da sicak yaz gunlerininin vazgecilmezlerinden biri. Dalyan’da binalar genelde ikiser yada ucer katli. Carsı ici sirin kucuk bir meydan ve genis sokaklardan olusuyor. Saglı sollu kurulu dukkanlar ses ve goruntu kirliligi olusturmuyor. İlk Dalyan’da denilen Maras mahallesinde eski Yunan evlerini gormek mumkun. Simdiki sahipleri tarafindan restore edilen evler halen konut olarak kullanilmakta. Yeni yapilanmada da Belediye oldukca dikkatli davranmis. Cevre duzenlemesi cok titiz ve itinayla yapilmis. Yapay olmaktan kacinilarak dogal gorunumun bozulmasi engellenmis. Aksamlari denizden esen meltemin yaratigi serinlikte yuruyus yapmak oldukca keyifli. Sevgi yolu denilen guzergah rihtimin denize dogru olan ucundan baslayip Koycegiz Golu yakinlarina kadar gidiyor. Günlük,cam ve zeytin agaclarinin kokusunu duyumsayip aralarindan geciyor. Derenin sariltili sesi kulaklariniza geliyor. Kanalin uzerinde kurulu kopruden gecip saga dogru donup, meyve bahcelerinin bitigi noktada Dalyan girisine gelip tekrar saga donerek yuruyuşunuzu tamamlaya biliyorsunuz. Ayrica Dalyan’da gunluk dag yuruyusleri duzenleyen tur firmalarindan da degisik gezi rotalari elde etmeniz mumkun.
KOYCEGİZ GOLU
Dunyada binlerce gol olabilir ama Koycegiz gibi bir gol bulabilmeniz neredeyse olanaksiz. Burada akinti donusumlu. Once denizden gole dogru bir akinti var, sonra golden denize dogru... Akintinin yonu yilin her gunu degisebiliyor. Bu durum en cok baliklarin isine yariyor. Cunku gol yumurtlayabilmeleri icin en uygun alani yaratiyor. Aksam gunesinin son isiklariyla birlikte gol kiyisinda balik yemeden sakin bir yere ayrilmayin
Egede doga harikası Dalyan, portakal ve sebze bahceleri arasina kurulu beyaz badanali, kirmizi kiremitli evleri, yemyesil bahceleri ile sakin ve sirin bir tatil yoresi. Dalyan, Marmaris ile Fethiye arasinda, Ortaca sapagindan sonra Dalaman Havalimani'na 27 km. uzaklikta, Dalyan kenarina kurulu, yemyesil bir kasaba.Dalyan yoresi, Herodot'un tarihinde yer almıs, Strabon'un cografyasında sekillenmis, sair Homeros'un dizelerinde anlam kazanmis bir yore. Mugla'ya 75 km. uzakliktaki Dalyan, Koycegiz cokuntu golunun cevresinde yer alan farkli nitelikteki yeryüzü sekillerinden olusuyor. Golun kuzeydogu ve guneydogusu duz, diger kesimler tepelik alanlarla cevrili. Koycegiz Golu ile deniz arasindaki kesim ise 4 aet kucuk gol ve sayisiz kanallar ile kapli. Koycegiz golu, 10 km. uzunlugunda, sazliklarla kapli, nehir gorunumundeki labirente benzer dar bir kanalla Akdeniz'e baglaniyor. Su kayagı, kano, yelken, su bisikleti, kurek gibi su sporlarinin yapilabildigi Koycegız Golu'nun derinligi 25-150 metre arasinda degisiyor.Koycegiz, dunya uzerinde, Japonya ve Cin'in bazi yerlerinde sadece 6 turu bulunan Sıgla Agaci(Gunluk agaci) ile de unlu. Bu nadir bulunan agac, Koycegiz Dalyan ve cevresi ormanlarinda yaygin ve yogun olarak cok miktarda bulunuyor. Koycegiz Golu'nun guneyinde kuzeybati-guneydogu dogrultusunda bir fay hatti yer aliyor. Bu faya baglı olarak Sultaniye, Cavus (Riza Cavus) ve Gel Girme (Kokar Girme) olarak anilan cesitli kaplica kaynaklari bulunuyor. Hapishane Adası Goldeki kucuk adaya yorede Hapishane Adasi deniyor. Ada, tarihte onceleri askeri amaclarla kullanılmıs, sonra hapishane yapilmis. Cenevizlilerden kalma kalenin kalintilari gorulebiliyor. Yorede Asık Adasi da deniyor. Anlatilan oykuye gore birbirine sevdalanan iki genc, aileleri evlenmelerine izin vermeyince, bu adaya siginnmislar. Ailelerin baskisindan kurtulmuslar da kotu kaderden kurtulamamıslar, koca bir yilan sokmus da oracikta olmusler.
Gunluk (Sıgla) Agaci Dalyanin dogu ve kuzey kesimlerindeki akarsularin kısın tasmasi nedeniyle, sular altinda kalan bazi yerlerde esine az rastlanan Gunluk Agaclari (Liquidamber Oriantalist) bulunuyor. Bu agaclarin sevdigi sicak ve nemin Koycegiz ikliminin ozelligi olmasindan dolayi uretimine cok onem veriliyor. Koycegiz Golu Koycegiz golu, derinligi 20-60 m. arasinda deigisen 2 Km2'lik tatli su golu. Dogu, guney ve bati yoreleri batakliklar ve yogun sazliklar ile kapli. Kisin yagislardan dolayi havzasi 65 km2'ye kadar genis-liyor. Dogal bir kanalla (Dalyan Bogazi) sularini Akdeniz'e bosaltan bu gol denizden yaklasik 1 m yukseklikte. Gol Namnam cayi, Kargicak cayi, Yuvarlak cayi, Asar, Yangi, Ozsuyu pinarlaiı ile birlikte bircok dere ve dip kaynaklari ile besleniyor. Gol uzerinde Gedova, Koycegiz Koyu, Gavur Bagi, Tutun ve Esek Adasi olmak uzere 5 adet ada bulunuyor. Kis aylarinda cesit cesit kuslarin barinma alani olan Koycegiz Golu, aslinda yuzyillar önce meydana gelen bir cokme sonucu olusmus. Golun altinda bazi yapilar halen gorulebiliyor. Ayrica guney kisimlarinda nesli tukenmekte olan Caretta Caretta Kaplumbagalarinin yuvalama alanlari yer aliyor. Koycegiz Golu, dunyada sadece 7 olan ayakli gollerden biri. Ayakli gol, denizle dogal bir kanal vasitasi ile birlesen göllere deniyor. Dalyan kanali kenarinda bulunan tekneler her gun kaplıcalara, Kaunos'a, ve Iztuzu plajina yolcu tasıyor. Sifa Dagitan Sular Dalyan, Olemez Dagi dogusunda yer alan Sultaniye Koyu sinirlari icerisinde, kiyi boyunca uzanan cok sayida termal kaynağa sahip. Saglik amaclı olarak faaliyet gosteren bu termal kaynaklarin en onemlileri Sultaniye Ilica ve Icmeleri, Hasan Cavus Ilicasi ve Kokargirme Kaplicasi. Ilica suyu kalsiyum klorur, kalsiyum sulfat, kalsiyum sulfurur ve radan iceriyor. Bu kaynaklar romatizma, lumbago, siyatik, nevrit, stres, cilt ve kadin hastaliklari tedavilerinde faydali. Karayolunun yani sira Dalyan iskelesinden kalkan teknelerle de Sultaniye ve Kokargirme termal tesislerine gidebilmek mumkun.
Dalaman, zengin ormanlari, kus cenneti,av ve yayla turizminin yogunlugu ve dag koylerinin guzelligi ile dikkat cekiyor. Cogmen ve Kayacik koylerindeki Hippokone ve Oktapolis; Kapidag yarimadasindaki Cyra, Lissia, Lydai kalintilari gorulecek yerler. Yassicalar, Zeytinli, Zeysare, Domuz ve Gocek adalarini gezmenizi, Dalaman Caiı uzerinde dinlenmek icin dag koylerini ziyaret etmenizi oneririz. Ayrica Mavi Yolculuk turlarina katilmayi dusunuyorsaniz, Sarsala, Boynuzbuku, Bunyus, Kursunlu, Gobun, Siralibuk ve Taskaya Koylari tekne turlarinin vazgecilmez mola yerlerinden. Dalaman Cayinda Rafting Yil boyu rafting yapilabilen Dalaman cayinin su seviyesi, ozellikle eylul ve ekim aylarinda yukseliyor. Kucuk selaleler yaparak akan su yer yer gecitler arasında devam ediyor. Bu gecitler Akköprü koyu uzerinde nehri iki bolume ayiriyor. Farkli zorluk derecelerinde iki ayrı etabi bulunan Dalaman cayinin ust etabi 3. zorluk derecesinde ve bu etap rafting botlarıyla gecilebiliyor. Alt bolumde kalan 2. etap ise "river-kayaking" olarak adlandirilan kucuk botlarla geciliyor ve ilk kez deneyenlere ve tavsiye ediliyor. 1 zorluk derecesindeki bu etaba, cocuklar da katilabiliyor. Dalaman Cayi, Rafting-Kayaking Alt Parkuru Demirli Koyu, Akkopru mevkiinde start alip, yaklasik 12 km.lik bir mesafeden sonra Arpacik mevkiinde son buluyor. Sarigerme Sarigerme, her yerde rastlanmayan dogasi, yoresel ozellikleri ve cevre zenginligiyle tatilcilerin gozdesi. Kaunos, Telmessos, Pisilis gibi antik kentlerin arasinda yer alan Sarigerme, sürekli esen ruzgariyla sorfseverlerin de ilk tercih ettigi yerlerin basinda geliyor. Günbatiminda mavi yolculuga cikan yatlarin geceledigi Sarigerme, "Yatlarin uyudugu sahil" olarak aniliyor.Gunu birlik sarigerme'ye Dalyandan dolmuslarla gidebilirsiniz Tarihte Pisilis antik kenti kuruluymus bu sahillerde. Kent simdi kumların altinda yasamaya mahkum edilmis. Sarigerme'nin gözde tatil merkezlerinden biri haline gelmesinin cok fazla nedeni var. Bunlardan en onemlisi denizi ve kiyi seridi. Sarigerme sahilinden yaklasik bir mil acikta bulunan Babaada, bir tur dalgakiran görevi yapiyor ve kiyi seridindeki suyun sirkulasyonunu saglıyor. Babaada ayni zamanda, Marmaris Gocek arasinda dolasan tekne ve yatlarin ugrak yerlerinden biri. Adanin Sarigerme'ye bakan yuzu korunakli ve tekneler bu yuze baglaniyor. Adanin arka yuzu ise kayalik ve dalma meraklilari icin uygun. Kendinize guveniyorsaniz adaya yuzebilirsiniz. Kumsal ve deniz icinde tas veya cakil olmadıgı gibi, cocukların bile yuzebilecegi siglikta metrelerce devam ediyor. Kiyi seridinde ve su icinde kilometrelerce yürümek mümkün mümkün.Cevrede gorulecek yerlerin basinda ise "Ası Koyu" geliyor. Ovacik koyu uzerinden toprak yolla ulaşilan koy, Disibilmez - Karaburun arasinda yer aliyor. Çevre kum sahili, kayaliklar ve Cam agaclariyla kapli. Asi Koyu, yatlarin da baslica ugrak yeri. Eger rafting yapmak isterseniz, Koycegiz yolu uzerindeki Beyobasi sapagini takip ederek, Akkopru'deki rafting baslangic sahasina gidebilirsiniz. Dere üzerinde kurulu teraslarda, yemyesil bir bitki ortusu arasinda kus ve su sesi dinleyerek kiremitte alabalik ve patlican kozleme yemek isterseniz, Beyobasi sapagindan girip, Topgozu kanyonunda Yuvarlakcay'a ulasabilirsiniz. Sarigerme'nin Osmaniye koyunde bahce icinde lokanta ve cay bahceleri bulunuyor. Balik lokantalarindan birine gittiginizde Dalyan kefalini izgara yaptirmanizi öneririz. Sarigerme'de parasut, kayak, banana, sorf, yelken, jet - ski ve kano da yapabilir ve tatilinizi daha eglenceli bir hale getirebilirsiniz.Sarigermeye ayrica eger ozel araciniz varsa dalyan plaji yolu uzerinde bulunan gokbel koyunden kestirme yol ile cok kisa bir surede ulasirsiniz Sarsila Koyu Dalaman'a 12 km uzakliktaki korunakli ve sakin bir koy olan Sarsila Koyu, mavi yolculuga cikan tekne ve yatlarin ugrak yerlerinden biri. Camlarla denizin kucaklastigi, hic bir yapilasmanin olmadiği tertemiz deniz ve kumsala sahip koyun tek kusuru, karayolunun kotulugu. Arazi araciniz yoksa hic denemeyin. Havaalani yolundan Kabukarkin koyu uzerinden gecilerek gidilen stabilize orman yolu, Dalaman cayinin kollarindan Tersakan cayinin yanindan ve denize baglantili kukurtlu bir cok golun cevresinden geciyor. Son derece keyifli goruntulerin eslik ettigi yolculuk Sarsila koyunun zirvesine ulastıginda gercekten de sarsici bir panoramaya donusuyor.
Ekincik
Kurkculer koyu olarak da anilan Ekincik, Marmaris ile Dalyan arasinda cok ozel bir koy, Mavi yolculuk rotalarinin vazgecilmez duraklarindan. Ekincik, dunyaca unlu oyle bir cennet ki her an dünyaca unlu bir film yildizi ile karsilasabilirsiniz. Prenses Caroline'den Prenses Margareth'e, basin imparatoru Robert Maxwell'den Rockfeller'e, Robert Kennedy Jr.'dan Suudi Arabistan Genel Kurmay Baskani Halit Bin Abdulhamit'e, unlu aktor Dustin Hoffman'a kadar bircok unlu Ekincik ziyaretcilerinden.
Ekincik cevresinde yer alan Karacay Koyu ve Semisce'de teknecilerin gozdelerinden. Ekincik Koyu'nun dogu tarafinda kalan bir baska burun ise, ortasında kücük bir teknenin gecebilecegi buyuklukte aciklik bulunan "Delikli Burun"... Uzeri cam agaclariyla kapli bu burun, sualti dalisları
icin mükemmel bir manzaraya sahip. Ekincik'te kiralik teknelerle Dalyan, İztuzu Plaji, camur banyolari, Kaunos Antik Kenti'ni iceren bir tur. Bir baska secenek ise ayaklarına ve nefesine guvenenlere. Candir koyu uzerinden Kaunos antik kentin ve ekincihge trekking yapabilirsiniz.
Tekne Turlari
Iskeleden her gun cevre koy ve adalara gunubirlik tekne turlari yapiliyor. Ister gunubirlik tekne turlarindan birine katilabilir, ister tekne kiralayabilirsiniz.
Tekneler 9 mil ötede yedi kucuk adaciktan olusan bir adalar grubuna da ugruyor. Yassicalar denilen bu adalarin tek tek adlari bile yok. Hepsine birden Yassicalar denilip gecilmis. Adalarda hic bir tesis yok. Camlar, kumsal ve deniz... 2 saatte ulasiyor tekneler, genellikle bir saat mola veriyorlar. Buyukce olaninin denize uzanan kumsalli burnunun ucunda kucukcuk bir havuzcuk olusuyor. Burada adalar arasinda yuzme macerasini da korkmadan deneyebilirsiniz. En kisa mesafe 12 metre iki adanin arasinda. Dilerseniz adalara cikip yuruyebilirsiniz. Yalniz yaninizda spor ayakkabi bulundurmayi unutmayin.
Teknelerin diger ugrak yerleri arasinda Kleopatra Hamami, Tersane Adasi, Domuz Adasi ve Bedri Rahmi koyu bulunuyor.
Yaz aylarinda teknelerin istilasına ugrayan Kleopatra hamamıi cevresinde antik kalintilar var. Iskelenin hemen yanibasında, bir bolumu sular altında kalmıs Bizans manastiri kalintilarini gorebilirsiniz. Tekneden cikip kiyi boyunca ve orman icinde keyifli bir yuruyus yapabilirsiniz. Kiyida yatlara hizmet veren 3-4 cardak lokanta var.
Kendinize guveniyorsaniz Kleopatra hamami koyu ya da Yavansu'dan tepeye dogru yaklasik 1 saatlik bir yuruyusle antik kent Lydae'ye cikabilirsiniz.
Tersane adasi da kiyi bandindaki kalintilariyla dikkat cekiyor. Bozkaya koyu, ressam Bedri Rahmi Eyuboglu'nun bir kaya uzerine yaptigi balik resmi nedeniyle Bedri Rahmi Koyu diye aniliyor. Koyda salas lokantalar ve yatlarin yanasmasi icin ahsap iskeleler bulunuyor.
Gocek Sayisiz ve birbirinden guzel koy ve adanin bulundugu Fethiye korfezinin Gocek bolumu, yatlar ve mavi yolculuk teknelerinin en gozde yeri. Gocek, aynizamanda Türkiye'nin en luks marinalarina sahip. Gocek koylari ve adalari, dunyanin ve Türkiyenin "yuksek sosyete"sinin bulusma noktasini olusturuyor. Gocek'te turizm hemen tumuyle marina cevresinde yasaniyor dense yeri. Lokantalar ve alisveris magazaları hep iskele cevresinde siralaniyor. Yuruyus yolu, oturma grupları ve cevre duzenlemesiyle Gocekliler ve yerli-yabanci turistler denizle icice... Biraz ilerleyip 7 kilometre oteye gidecek olursaniz, sakin, tertemiz kiyilara rastlayabilirsiniz. Fethiye Korfezi'nin dayanilmaz guzellikteki dogası ve gunnuk, cam, zeytin, piren makilerinin ruzgara karisan kokusuyla bas donduren bu bolge, cesitli antik kentlerin de kucagında bulunuyor. Arymasa, Lissae, Krya, Kalimache gibi antik kalintilar yatla bolgeye gelen turistlerin gezdikleri yerler arasinda yer aliyor. Her turlu deniz sporuna imkan taniyan Göcek çevresindeki durgun denizde, Dalyan ve Koycegiz'den gelen Nil kaplumbagasına da rastlaniyor. Yatlar icin her türlü servisin verildigi iki marina var Gocek'te. Ucuncu ve en buyuk marina ise kismen hizmet veriyor. Su anda hizmet veren marinalarin ikisi Gocek merkezinde ve digeri ise Simavi koyu olarak ta adlandirilan koyda.Dalyan dan isterseniz teknelerle isterseniz ozel turlarla araciniz varsa aracinizla 30 dakika gibi bir surede Gocege ulasabilirsiniz
